Exploratief onderzoek naar langdurig ongedocumenteerde ouderen in Nederland
In opdracht van de Regenboog Groep doen de Universiteit van Amsterdam, Universiteit Utrecht en de Erasmus Universiteit onderzoek naar de levens van langdurig ongedocumenteerde ouderen in Nederland. Dit zijn mensen die langer dan 10 jaar zonder geldige verblijfsvergunning in Nederland wonen en ouder zijn dan 50 jaar. Er ontbreekt veel feitelijke kennis over de leefomstandigheden en behoeftes van deze groep ouderen. Het doel van het onderzoek is om meer inzicht te krijgen over onder andere huisvesting, inkomen en gezondheid van deze mensen en de problemen die hierbij komen kijken. Voor het onderzoek worden er 45 interviews afgenomen met ongedocumenteerde ouderen. Vervolgens zal een groep juristen met deze nieuw informatie naar manieren zoeken om de kwetsbare positie van deze mensen te verbeteren.
De hoofdonderzoekers van het onderzoek zijn:
Richard Staring (Erasmus) is fulltime hoogleraar Empirische Criminologie. Hij heeft veel onderzoek gedaan naar irreguliere migratie en onrechtmatig verblijf vanuit het perspectief van migranten.
Nienke Boesveldt (UvA) is opgeleid als sociaal wetenschapper en maakte daklozenbeleid bij gemeenten, o.a. i.s.m. De Regenboog. Zij promoveerde op daklozenbeleid (2015) en leidt sinds 2018 langlopend onderzoek naar dakloosheid en ggz, waarbij cliënten-interviews worden gedaan door duo’s met ervaringsdeskundigen
Mieke Kox (UU) is werkzaam als postdoc ‘Sociale Geografie en Planologie’ doet onderzoek naar de ervaringen van nieuwkomers Daarnaast rondt zij momenteel haar promotieonderzoek aan de Erasmus Universiteit Rotterdam af over hoe ongedocumenteerden betekenis geven aan vreemdelingenbeleid.
Boek: “Vechten voor het leven”
Het eindresultaat van het onderzoek is een boek genaamd ‘Vechten met het leven.’
Het boek is hier verkrijgbaar.
Interesse in online inzage in het boek? Kijk dan hier (voor deel 1: Vechten met het Leven) en hier (voor deel 2: Een Juridische Verkenning van het Recht op Voorzieningen en Verblijf voor Oudere Ongedocumenteerden).

Het tweeluik bestaat uit een sociaal wetenschappelijk en een juridisch deel. Het eerste deel, ‘Vechten met het leven’, beschrijft de dagelijkse problematiek op het gebied van huisvesting, inkomen, gezondheid en sociale inbedding. Deel 2, ‘Juridische Verkenning van het recht op voorzieningen en verblijf voor oudere ongedocumenteerden’ beschrijft het vreemdelingenbeleid en de wetgeving sinds de jaren negentig.
Duurzame oplossing
Volgens de onderzoekers is de situatie van ongedocumenteerde ouderen in Nederland een gevolg van het restrictieve immigratiebeleid van de overheid waardoor de kans op toelating op basis van persoonlijke schrijnende omstandigheden of gezinshereniging de afgelopen jaren zeer klein is geworden.
De Regenboog Groep wil met het project een nationale discussie stimuleren over de noodzaak om tot een duurzame oplossing te komen voor de groep oudere, langdurig in Nederland verblijvende ongedocumenteerden.
Aanbevelingen
De wetenschappers doen een aantal belangrijke aanbevelingen voor duurzame oplossingen. Ze adviseren de Nederlandse regering om:
- een legaal verblijf te realiseren voor ouderen die vijftien jaar of langer in Nederland verblijven;
- de regeling verruimde gezinshereniging te herintroduceren;
- de discretionaire bevoegdheid van de staatssecretaris te respecteren; en
- een interdisciplinaire commissie in het leven te roepen die de bevoegdheid heeft te adviseren in schrijnende vreemdelingenzaken;
- de uitwassen van de Koppelingswet terug te draaien.
Dit onderzoek is onderdeel van een breder traject, meer informatie vind je hier.
Nieuws over casus Ongedocumenteerde Oudere Migranten